SHARP EL501V
Manual de Usuario

NEDERLANDS WETENSCHAPPELIJKE CALCULATOR
MODEL

INSTELLINGEN VOORAF Kiezen van de gebruiksstand

BINAIRE, OCTALE, DECIMALE EN HEXADECIMALE BEREKENINGEN (N-GRONDTAL) (9)
Deze calculator kan de vier basisrekenkundige bewerkingen uitvoeren, berekeningen met haakjes en geheugen-berekeningen; met binaire, octale, decimale en hexadecimale getallen. Voor het uitvoeren van berekeningen in een bepaald getallenstelsel moet u de calculator eerst in de betreffende gebruiksstand zetten. De calculator kan ook omrekeningen uitvoeren tussen getallen die in het binaire, octale, decimale en hexadecimale stelsel zijn uitgedrukt. Het omrekenen naar de getallenstelsels gebeurt als volgt: @ê: Omrekenen naar het binaire stelsel. �BIN� verschijnt. @î: Omrekenen naar het octale stelsel. �OCT� verschijnt. @ì: Omrekenen naar het hexadecimale stelsel. �HEX� verschijnt. @í: Omrekenen naar het decimale stelsel. �BIN�, �OCT�, en �HEX� verdwijnen van het display. Bij het indrukken van deze toetsen wordt de op het display aangegeven waarde omgerekend. Opmerking: De hexadecimale getallen A � F worden ingevoerd door indrukken van de toetsen E, �, �, ´, I, en l. De getallen verschijnen als volgt op het display: A � ï, B � �, C � ó, D � ò, E � ô, F � ö In het binaire, octale en hexadecimale getallenstelsel kunnen uitsluitend gehele getallen worden ingevoerd. Wanneer een decimaal getal met een gebroken gedeelte in een binair, octaal of hexadecimaal getal wordt omgerekend, wordt het gebroken gedeelte afgerond. Als het resultaat van een binaire, octale of hexadecimale berekening een gebroken gedeelte bevat, wordt dit eveneens afgerond. In het binaire, octale en hexadecimale stelsel worden negatieve getallen aangegeven als een complement.
D E F A B C

Functie tanh x sinh�1 x cosh�1 x tanh x x
2 �1

Rekencapaciteit l x l < 10100 | x | < 5 � 1099 1 � x < 5 � 1099 |x|<1 | x | < 1050 0 � x < 10 | x | < 10100 (x � 0) 0 � n � 69* | x | < 1 � 10100 | x |, | y | < 1050
y l � l, x2 + y2 < 10100 x
100

EL-501V
Normale gebruiksstand: ª Voor het uitvoeren van basisrekenkundige bewerkingen. BIN, OCT, HEX, CPLX en STAT worden niet aangegeven. Binaire, octale, decimale of hexadecimale stelsel gebruiksstand: @ê, @î, @í of @ì Complexe getallen gebruiksstand: @� Voor het uitvoeren basisrekenkundige bewerkingen met complexe getallen. Druk op @� om deze gebruiksstand te laten vervallen. Statistiek gebruiksstand: @� Voor het uitvoeren van statistiek-berekeningen. Druk op @� om deze gebruiksstand te laten vervallen. Bij het omschakelen van de gebruiksstand worden de statistiek-gegevens gewist, ook wanneer u naderhand weer naar dezelfde gebruiksstand zou terugkeren. � Wanneer u op F drukt of als de automatische uitschakelfunctie in werking treedt, komt de ingestelde gebruiksstand te vervallen en wordt teruggekeerd naar de normale gebruiksstand.

GEBRUIKSAANWIJZING
INLEIDING
Zie het bijgeleverde blad voor de rekenvoorbeelden. De nummers rechts naast de titels verwijzen naar de voorbeelden. Lees de gebruiksaanwijzing zorgvuldig door en bewaar deze op een handige plaats voor eventuele naslag in de toekomst.

¿x 1/x n! �D.MS �DEG x, y � r, θ

Opmerkingen betreffende de bediening
Neem de volgende punten in acht om een storingsvrij gebruik van de calculator te verzekeren: 1. Steek de calculator niet in de achterzak van uw broek. 2. Stel de calculator niet bloot aan extreem hoge of lage temperaturen. 3. Laat de calculator niet vallen en druk er ook niet met geweld op. 4. Reinig de calculator uitsluitend met een schone, zachte doek. 5. Gebruik de calculator niet op plaatsen waar deze nat kan worden. Als de calculator defect is, dient u deze uitsluitend door een SHARP dealer, een erkend SHARP servicecentrum of een SHARP reparatiecentrum te laten repareren.

r, θ � x, y

0 � r < 10100 DEG: | θ | < 4.5 � 1010 RAD: | θ | � 785398163.3 GRAD : | θ | < 5 � 1010
� 2

DRG |

DEG�RAD, GRAD�DEG: | x | < 10100 RAD�GRAD: | x | < � � 1098 � y > 0: �10100 < x lny � 230.2585092 0 < x < 10100 x=n 1 (0 < l x l < 1: � = 2n�1, x � 0)*, �10100 < x |n l y | � 230.2585092 � y > 0: �10100 < 1 lny � 230.2585092 (x � 0) �
x x

yx

� y = 0: � y < 0:

Kiezen van de notatie op het display en het aantal decimaalplaatsen
� Wanneer de uitkomst in het drijvend decimaaltekensysteem wordt aangegeven, drukt u op � om de uitkomst in het wetenschappelijk notatiesysteem aan te geven. Druk nogmaals op � om de uitkomst weer in het drijvend decimaaltekensysteem aan te geven. � Druk op @i en een cijfer tussen 0 en 9 om het aantal decimaalplaatsen in de uitkomst in te stellen. Om de instelling voor het aantal decimaalplaatsen te laten vervallen, drukt u op @ i ..
100000÷3= [Drijvend decimaalteken] [TAB ingesteld op 2] �[Wetenschappelijke notatie] �[Drijvend decimaalteken] ª100000/3= @i 2 � �@i. 33333.33333 33333.33 3.33 04 33333.33333

x¿y

� y = 0: � y < 0:

0 < x < 10100 x = 2n�1 1 (0 < | x | < 1 : � = n, x � 0)*, x �10100 < � ln | y | � 230.2585092 1 x

Opbergtasje

(A+Bi)+(C+Di) | A ± C | < 10100 (A+Bi)�(C+Di) | B ± D | < 10100 (A+Bi)�(C+Di) (AC � BD) < 10100 (AD + BC) < 10100 AC + BD < 10100 C2 + D2 (A+Bi)÷(C+Di) BC � AD < 10100 C2 + D2 C 2 + D2 � 0 DEC BIN OCT HEX : : : : | x | � 9999999999 1000000000 � x � 1111111111 0 � x � 111111111 4000000000 � x � 7777777777 0 � x � 3777777777 FDABF41C01 � x � FFFFFFFFFF 0 � x � 2540BE3FF

BEREKENINGEN MET COMPLEXE GETALLEN(10)
Voor het optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen met complexe getallen, drukt u op @� om de stand voor complexe getallen te kiezen. � Een complex getal wordt weergegeven in het a + bi formaat. Het �a� deel is het reële deel en het �bi� deel is het imaginaire deel. Wanneer u het reële deel invoert, moet u na het invoeren van het getal op de a toets drukken. Wanneer u het imaginaire deel invoert, moet u na het invoeren van het getal op de b toets drukken. Om het resultaat te verkrijgen, drukt u op de = toets. � Meteen na het uitvoeren van de berekening kunt u de waarde van het reële deel oproepen met de a toets en de waarde van het imaginaire deel met de b toets. � Als complexe getallen als poolcoördinaten worden weergegeven, drukt u op @} nadat de getallen met a en b zijn ingevoerd.

DISPLAY
� Drijvend decimaaltekensysteem �Symbool

� Als de waarde voor het drijvend-decimaalteken systeem niet in het volgende bereik valt, wordt de wetenschappelijke notatie aangehouden: 0.000000001 � | x | � 9999999999

� Wetenschappelijk notatiesysteem

�DEC �BIN �OCT �HEX

Instellen van de hoekmaat
Bij deze calculator kan gekozen worden uit de volgende drie hoekmaten: Mantisse Exponent
DEG (°)

* (n: geheel getal)

Druk op G
GRAD (g) RAD (Radialen)

(Tijdens het gebruik worden niet alle symbolen op het display aangegeven.) Als de waarde van de mantisse niet binnen het ±0.000000001 � ±9999999999 bereik is, schakelt het display over naar de wetenschappelijke notatie. De display-indicatie kan veranderd worden overeenkomstig de berekening die gemaakt wordt. 2ndF : Verschijnt wanneer op @ wordt gedrukt, wat betekent dat de functies die in oranje zijn aangegeven beschikbaar zijn. HYP : Geeft aan dat h is ingedrukt en dat de hyperboolfuncties gebruikt kunnen worden. Als @H wordt ingedrukt, verschijnen de symbolen �2ndF HYP�, waarmee wordt aangegeven dat de omgekeerde hyperbool-functies gebruikt kunnen worden. DEG/RAD/GRAD: Geeft de hoekmaten aan en verandert telkens wanneer G wordt ingedrukt. De standaardinstelling is DEG. () BIN OCT HEX : Verschijnt wanneer een berekening met haakjes wordt uitgevoerd door indrukken van (. : Geeft aan dat @ ê is ingedrukt. De binaire stelsel gebruiksstand is gekozen. : Geeft aan dat @ î is ingedrukt. De octale stelsel gebruiksstand is gekozen. : Geeft aan dat @ ì is ingedrukt. De hexadecimale stelsel gebruiksstand is gekozen. CPLX : Geeft aan dat @ � is ingedrukt. De complexe getallen gebruiksstand is gekozen. STAT : Geeft aan dat @ � is ingedrukt. De statistiek-stand is gekozen. M E : Geeft aan dat een numerieke waarde in het onafhankelijke geheugen is vastgelegd. : Verschijnt wanneer er wordt vastgesteld.

VERVANGEN VAN DE BATTERIJEN
OPMERKING: ALLEEN VOOR NEDERLAND/ NOTE: FOR NETHERLANDS ONLY

WETENSCHAPPELIJKE BEREKENINGEN
� Berekeningen uitvoeren in de normale gebruiksstand � In elk voorbeeld drukt u op ª om het display te wissen.

STATISTIEK-BEREKENINGEN

(11)

NL

Druk op @� om de statistiek-stand te kiezen. De onderstaande statistische berekeningen kunnen worden uitgevoerd: x sx �x n Σx Σx2 Gemiddelde van steekproeven (x gegevens) Standaard-afwijking van steekproeven (x gegevens) Standaard-afwijking van populatie (x gegevens) Aantal steekproeven Som van steekproeven (x gegevens) Som van kwadraten van steekproeven (x gegevens)

Batterij niet weggooien, maar inleveren als KCA.

Opmerkingen betreffende het vervangen van de batterijen
Wanneer u de batterijen niet op de juiste wijze behandelt, kan dit lekkage of ontploffing van acht: Neem de volgende punten in de batterijen tot gevolg hebben. Vervang beide batterijen altijd tegelijk. Gebruik geen oude en nieuwe batterij naast elkaar. Gebruik altijd het juiste type batterij (LR44). Plaats de batterijen in de juiste richting, zoals aangegeven in de calculator. � Aangezien de batterijen reeds in de fabriek in de calculator zijn aangebracht, is het mogelijk dat deze een kortere levensduur hebben dan aangegeven in de technische gegevens. � � � �

Basisrekenkunde

(1)

� Het haakje sluiten ) voor het = teken of ; kan weggelaten worden. � Wanneer slechts één decimaalplaats wordt ingevoerd, hoeft u niet op 0 te drukken voordat u op . drukt.

Berekeningen met constanten

(2)

� Bij berekeningen met constanten wordt de opteller een constante. Aftrekken en delen gebeuren op dezelfde wijze. Bij vermenigvuldigen wordt het vermenigvuldigtal een constante.

Functies

(3)

� Zie de rekenvoorbeelden voor iedere functie. � Voor de meeste berekeningen die functies gebruiken moet u de numerieke waarde invoeren voordat u op de functietoets drukt. � De resultaten van inverse trigonometrie worden binnen de volgende bereiken aangegeven: θ = sin�1 x, θ = tan�1 x
DEG RAD GRAD �90 � θ � 90 � � ���θ��

Ingevoerde gegevens blijven in het geheugen bewaard totdat @� of F wordt ingedrukt om het geheugen te wissen. Zorg dat het geheugen gewist is voordat u nieuwe gegevens invoert. [Invoeren van gegevens] Gegeven k Gegeven * frequentie k (Voor meervoudige invoer van dezelfde gegevens) [Corrigeren van gegevens] Corrigeren voordat op k is gedrukt: Wis de foutieve gegevens met ª. Corrigeren nadat op k is gedrukt: Druk op @J om de laatste invoer te wissen.

Wanneer moeten de batterijen vervangen worden
Vervang de batterijen wanneer de aanduidingen op het display als gevolg van een slecht contrast niet meer goed afleesbaar zijn.

Let op

θ = cos�1 x
0 � θ � 180 0�θ�� 0 � θ � 200

2

2

Statistiek-formules

�100 � θ � 100

x = Σx n
sx = Σx2 � n�1 nx2

� Houd de batterij uit de buurt van kinderen. � Laat de batterijen niet in de calculator zitten wanneer deze uitgeput zijn. De batterijen kunnen gaan lekken en beschadiging veroorzaken. � Bij verkeerde behandeling kunnen de batterijen ontploffen. � Vervang de batterijen uitsluitend door batterijen van hetzelfde type. � Gooi de batterijen niet in vuur, daar deze kunnen ontploffen.

�x =

Σx2 � nx2 n

Procedure voor het vervangen van de batterijen
batterijhouder. (Afb. 1) Afb. 1 Afb. 2

Aselecte getallen

Een pseudo-aselect getal bestaande uit drie significante cijOproepen van aselecte getallen is niet mogelijk wanneer het binaire/octale/hexadecimale stelsel is ingesteld.

fers kan worden opgeroepen door op @` te drukken.

Σx = x1 + x2 + ··· + xn Σx2 = x12 + x22 + ··· + xn2
(n: Aantal steekproefen)

1. Druk op F om de calculator uit te schakelen. 2. Draai de twee schroeven los en verwijder het deksel van de

ALVORENS DE CALCULATOR IN GEBRUIK TE NEMEN Benaming van de toetsen in deze gebruiksaanwijzing
De toetsen worden als volgt aangegeven: A� Exp Voor aangeven van A (HEX) : A Voor aangeven van � :@V Voor aangeven van Exp :E

Omrekenen van hoekmaten

(4)

Telkens wanneer @ g worden ingedrukt, verandert de hoekmaat in de vastgestelde volgorde.

In de volgende gevallen treedt een fout op in de statistiekformules: � als de absolute waarde van het tussenresultaat of het eindresultaat gelijk is aan of groter is dan 1 � 10100. � als de noemer nul is. � als geprobeerd wordt de vierkantswortel van een negatief getal te berekenen.
3. Verwijder de oude batterijen en breng twee nieuwe batterijen aan met de plus (+) kant naar boven. (Afb. 2) 4. Breng het dekseltje van de batterijhouder weer aan en draai de schroeven vast. 5. Druk op ª. � Controleer of de onderstaande indicatie op het display verschijnt. Is dit niet het geval, dan moeten de batterijen opnieuw aangebracht worden. Controleer vervolgens nogmaals of de indicatie op het display verschijnt.

Geheugen-berekeningen

(5)

Voor de functies die in oranje opschrift boven de toetsen staan, dient u eerst op @ te drukken voordat u op de toets drukt. Nummers worden niet aangegeven als toetsen maar als normale getallen.

In- en uitschakelen
Druk op ª om de calculator in te schakelen en op F om de calculator uit te schakelen.

Wismethoden
� Druk op ª om een invoer te wissen, behalve een numerieke waarde in het onafhankelijke geheugen en statistiekgegevens. � Druk op æ om een getal te wissen dat is ingevoerd voordat de functietoets werd gebruikt. � Om slechts één cijfer van het ingevoerde getal te corrigeren, drukt u op ø (rechter shift-toets).

Deze calculator heeft één onafhankelijk geheugen. Dit geheugen is beschikbaar in de normale gebruiksstand en in de binaire, octale en hexadecimale stelsel gebruiksstand. � Het onafhankelijke geheugen werkt met deze drie toetsen: O, R, ;. Voordat u begint met een berekening, drukt u op ª en O om het geheugen te wissen. � Een waarde kan worden toegevoegd of afgetrokken van een aanwezige geheugenwaarde. Bij het aftrekken van een getal vanaf de geheugenwaarde drukt u op de ± en ;. � De inhoud van het geheugen blijft bewaard wanneer de calculator wordt uitgeschakeld. Dit betekent dat de waarde in het geheugen niet gewijzigd wordt totdat u deze zelf verandert of totdat de batterijen leeg zijn.

FOUTEN EN REKENBEREIKEN Fouten
Er treedt een fout op als de bewerking het rekenbereik overschrijdt of als er wordt getracht om een niet toegestane wiskundige berekening uit te voeren. Bij een fout verschijnt er �E� op het display. Druk op de ª om de fout ongedaan te maken.

Automatische uitschakelfunctie
De calculator wordt automatisch uitgeschakeld als gedurende 8 minuten geen toets wordt ingedrukt. Dit om verspilling van batterij-energie te voorkomen.

Rekenbereiken
� Binnen de onderstaande bereiken is deze calculator tot op ±1 nauwkeurig in het minst significante cijfer van de mantisse. Bij het uitvoeren van continue berekeningen (inclusief ketenberekeningen) accumuleren de fouten waardoor de nauwkeurigheid afneemt. � Rekenbereiken ±10-99 ~ ±9.999999999�1099 en 0. Als de absolute waarde van een invoergegeven of het tussenof eindresultaat van een berekening minder dan 10-99 is, wordt de waarde als 0 beschouwd in de berekeningen en op het display.
Functie DEG: sin x, RAD: GRAD: DEG: RAD: GRAD: sin x, cos x tan�1x, 3¿x In x, log x ex
�1 �1

Ketenberekeningen

(6)

U kunt de uitkomst verkregen in een bepaalde berekening weer in een volgende berekening gebruiken. De uitkomst verkregen in een vorige berekening kan niet opgeroepen worden wanneer meerdere instructies zijn ingevoerd.

TECHNISCHE GEGEVENS
Rekenfuncties: Wetenschappelijke berekeningen, berekeningen met binaire/octale/ hexadecimale getallen, berekeningen met complexe getallen, statistiekberekeningen etc. Mantisse max. 10 cijfers 4 berekeningen 3 V ¶ (gelijkstroom) Alkalibatterijen (LR44) � 2 0,0005 W Ca. 3000 uur wanneer continu 55555. op het display wordt aangegeven, bij 25°C. Varieert afhankelijk van het gebruik en andere factoren. 0°C � 40°C 78,6 mm (B) � 144 mm (D) � 10,5 mm (H) Ca. 68 gram (inclusief batterijen) Batterijen � 2 (in calculator), gebruiksaanwijzing, blad met rekenvoorbeelden, beknopte bedieningsinstructies en opbergtasje

Prioriteitsvolgorde bij het uitvoeren van berekeningen
De berekeningen worden in de volgende volgorde uitgevoerd: Functies zoals sin, x2, en % yx, x¿y �, ÷ +, � =, M+ en andere instructies die eindigen met een berekening � Berekeningen met dezelfde prioriteitsvolgorde worden achter elkaar uitgevoerd.

Tijdberekeningen, decimale en sexagesimale berekeningen

(7)

1 2 3 4 5

Deze calculator kan decimale-naar-sexagesimale omrekeningen en sexagesimale-naar-decimale omrekeningen uitvoeren. Bovendien kunnen de vier basisrekenfuncties en geheugen-berekeningen worden uitgevoerd in het sexagesimale stelsel. De notatie voor sexagesimaal is als volgt: 123.404080 seconden minuten Opmerking: Wannneer de uitkomst van de berekening of omrekening wordt omgerekend, is het mogelijk dat er een restwaarde is. graden

Rekencapaciteit | x | � 4.499999999 � 1010 (tan x : | x | � 90 (2n�1))* | x | � 785398163.3 (tan x : | x | � � (2n�1))* � 2 | x | � 4.999999999 � 1010 (tan x : | x | � 100 (2n�1))* l x l � 4.500000008 � 1010 l x l � 785398164.9 l x l � 5.000000009 � 1010

Interne berekeningen: Tijdelijk uitgestelde berekeningen: Voeding: Stroomverbruik: Levensduur batterijen:

tan x

� Indien haakjes gebruikt worden, hebben de berekeningen tussen haakjes voorrang boven alle andere berekeningen. � Haakjes kunnen continu gebruikt worden, tot maximaal 15 maal, tenzij er meer dan 4 berekeningen zijn die nog uitgevoerd moeten worden.

cos x

Bedrijfstemperatuur: Buitenafmetingen: Gewicht: Toebehoren:

Omrekenen van coördinaten
Y P (x,y)
Y P (r,θ )
r

(8)

|x|�1 | x | < 10100 10�99 � x < 10100 �10100 < x � 230.2585092 �10
100

� Kies de gewenste hoekmaat alvorens met de berekening te beginnen.
y 0 x X

�
0

VOOR VERDERE INFORMATIE BETREFFENDE DEZE CALCULATOR
Breng een bezoek aan onze website. http://sharp-world.com/calculator/

θ

X

10x sinh x, cosh x

< x < 100

Rechthoekige coördinaten

Poolcoördinaten

| x | � 230.2585092